zawikłana historia Górnego Śląska

Kalendarium historii Górnego Śląska:
1138 - podział Polski na dzielnice, Śląsk i Małopolska dostały się pod władzę Władysława II Wygnańca. Ziemie późniejszego Górnego Śląska znalazły się w dzielnicy śląskiej i dzielnicy senioralnej (krakowskiej).
1163 - Korzystając z protekcji cesarza niemieckiego Fryderyka Barbrossy, wskutek układu w Norymberdzie synowie Władysława II Wygnańca i Agnieszki - Bolesław I Wysoki i Mieszko I Plątonogi odzyskują dzielnicę śląską (z wyjątkiem części grodów), jako dziedziczne księstwo.
1166 - Książęta śląscy Bolesław I Wysoki i Mieszko I Plątonogi usuwają załogi seniora ze strategicznych nadodrzańskich grodów.
1167 - Książęta śląscy Bolesław I Wysoki i Mieszko I Plątonogi odpierają zbrojną interwencję polskiego księcia-seniora Bolesława Kędzierzawego.
1173 – wyłączenie ziem późniejszego Górnego Śląska od reszty ziem śląskich: Mieszko I Plątonogi otrzymał samodzielną dzielnicę ze stolicą w Raciborzu; a jego bratanek Jarosław dostał księstwo ze stolicą w Opolu.
1178/1179 – Mieszko I Plątonogi otrzymał od Kazimierza Sprawiedliwego kasztelanie bytomską i oświęcimską.
1202 – Mieszko I Plątonogi po śmierci Jarosława przyłączył jego ziemie do swego księstwa. Wszystkie, z wyjątkiem opawskiej (Opawa, Karniów, Głubczyce), ziemie późniejszego Górnego Śląska należą do księstwa opolsko-raciborskiego.
1210 – książę opolsko-raciborski Mieszko I Plątonogi zostaje księciem w Krakowie.
1229 - Księżna Wiola - wdowa po Kazimierzu Opolskim - oddaje swych małoletnich synów pod opiekę księcia śląskiego Henryka Brodatego.
1280 - Henryk IV Probus - książę wrocławski poślubia córkę Władysława Opolskiego i łączy cały Śląsk sojuszem zbrojnym. Henryk IV Probus i Władysław Opolski składają hołd lenny królowi niemieckiemu Rudolfowi Habsburgowi.
1281 - zmarł Władysław opolski, pozostawiając czterech synów. Do 1290 roku w wyniku podziału ziem między synów zmarłego powstały księstwa cieszyńskie, bytomskie, opolskie i raciborskie.
1327 - Wszyscy książęta górnośląscy dobrowolnie, kolejno w Bytomiu, Opawie i Wrocławiu składają hołd lenny królowi Czech - Janowi Luksemburskiemu.
1335 - zawarty zostaje układ trenczyński w którym król Kazimierz Wielki zrzeka się roszczeń do Ślaska, a Jan Luksemburski roszczeń do korony polskiej.
1336 – po śmierci ostatniego Piasta raciborskiego Leszka jego księstwo przypada Przemyślidom z Opawy.
1339 - Kazimierz III Wielki w akcie krakowskim potwierdza ustalenia układu trenczyńskiego ostatecznie zrzekając się roszczeń do księstw śląskich, z wyłączeniem księstw Bolka II świdnickiego, Henryka jaworskiego, Bolka ziębickiego i biskupiego księstwa nyskiego.
1443 - biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki kupił od Piastów cieszyńskich kasztelanie siewierska, wraz z Koziegłowami i Czeladzią. Początek dziejów biskupiego księstwa siewierskiego (formalnie niezależnego, istniało do 1790 r.).
1456 (1496) – przyłączenie księstwa oświęcimskiego do Królestwa Polskiego.
1494 – przyłączenie księstwa zatorskiego do Królestwa Polskiego.
1521 – zjednoczenie większości ziem Górnego Śląska (poza księstwem cieszyńskim, księstwem opawskim i księstwem karniowskim) przez księcia Jana II Dobrego.
1526 – Królestwo Czech razem z Górnym Śląskiem dostało się pod władzę Ferdynanda I Habsburga.
1528 - książę opolski Jan II Dobry oraz książę karniowski Jerzy Hohenzollern-Ansbach wydają Ordunek Gorny. Początek nowożytnego górnictwa na Górnym Śląsku.
1531 - książę opolski Jan II Dobry wydaje przywilej ziemski księstwa opolsko-raciborskiego, nazywany konstytucją Górnego Śląska.
1579 - Jan Trapp z Turyngii wykonał plany sztolni Św. Jakuba w Tarnowskich Górach. Plany te uważane są za najstarsze zachowane mapy górnicze w Europie
1618 - Stany śląskie popierają detronizację Ferdynanda Habsburga i wraz ze stanami czeskimi wybierają na króla Czech - Fryderyka - elektora palatynatu reńskiego. Czesi rozpoczynają antyhabsburskie powstanie. Ślązacy wysyłają Czechom posiłki i obstawiają wojskiem granicę z Polską, ze strony której spodziewają się interwencji na rzecz Habsburgów.
1619 - Również Śląsk oficjalnie przyłacza się do antyhabsburskiego powstania. Na czele śląskiego rządu staje strosta generalny Śląska książę brzeski Jan Chrystian z dynastii Piastów. Na czele śląskiej armii powstańczej staje górnośląski książę karniowski, pan na Bytomiu i Boguminie Jan Jerzy II Hohenzollern.
1620 luty - najazd na Śląsk wysłanych cesarzowi z odsieczą przez króla Polski Zygmunta III Wazę armii najemnej Lisowczyków. Po uderzeniu na Księstwo Opolsko-Raciborskie, Polacy spustoszyli Skoczów i Strumień w Księstwie Cieszyńskim. W tym samym rolu Lisowczycy już w służbie cesarza razem z armią cesarską i wojskami Ligi książąt Rzeszy gromią pod Białą Górą koło Pragi armię stanów czeskich.
1653 - po śmierci księżnej Elżbiety Lukrecji, Habsburgowie zajmują ostatnie księstwo piastowskie na Górnym Śląsku - Księstwo Cieszyńskie.
1683 sierpień - przemarsz wojsk polskich udających się pod Wiedeń. Trasa przemarszu wiodła poprzez Bytom, Piekary Śląskie Tarnowskie Góry, Gliwice, Rudy Raciborskie, Racibórz.
1740 – Król pruski Fryderyk II Wielki zajmuje większość ziem Górnego Śląska, poza księstwami: cieszyńskim, opawskim i karniowskim.
1740-1742 - I wojna śląska.
19 stycznia 1788 - uruchomienie w kopalni "Fryderyk" pod Tarnowskimi Górami jednej z pierwszych poza Anglią maszyn parowych. Początek rozwoju wielkiego zagłębia przemysłowego.
1866 - nadanie Katowicom praw miejskich
9 grudnia 1918 Konferencja Kędzierzyńska, podczas której dr Ewald Latacz wygłasza rezolucję dotyczącą przygotowań do natychmiastowego ogłoszenia niepodległości Górnego Śląska, popartą przez przedstawicieli wszystkich obecnych na konferencji partii politycznych (DNVP, DDP, SPD, Centrum i "katolikowców"-polskich konserwatystów-Napieralskiego). Do proklamacji niepodległości nigdy nie doszło, lecz organizacja Ewalda Latacza, której przyświecał ten cel Związek Górnoślązaków (1919-1924), skupiła w swoich szeregach ok. pół miliona członków, czyli należał do niej niemal co drugi mieszkaniec Górnego Śląska.
30 października 1918 roku w Ostrawie Śląskiej, Józef Kożdoń oraz inni liderzy Śląskiej Partii Ludowej i Związku Ślązaków, powołując się na "prawo narodów do samostanowienia", domagali się od aliantów utworzenia z ziem byłego Śląska Austriackiego neutralnej strefy pomiędzy Niemcami, Polską i Czechosłowacją. Pierwotnie miała ona być luźno związana z Austrią. Jednak planowano w przyszłości zjednoczyć były Śląsk Austriacki z Rejencją Opolską (pruskim Górnym Śląskiem) w ramach niepodległej Republiki Górnośląskiej, do której proklamacji dążył dr Ewald Latacz i jego półmilionowa organizacja.
23 stycznia 1919 - oddziały czeskie w liczbie 16 tys. żołnierzy, łamiąc ustalenia porozumienia granicznego, przekraczają granicę Ślaska Cieszyńskiego i spychają nieliczne oddziały samoobrony (ok. 1,5 tys.) dowodzone przez płk Franciszka Latinika na linię Wisły.
26 stycznia 1919 - przegrana bitwa z oddziałami czeskimi pod Kończycami Wielkimi. Ginie brat gen. Józefa Hallera major Cezary Haller.
28 stycznia - 30 stycznia 1919 - bitwa z oddziałami czeskimi o Skoczów, zatrzymanie ofensywy wojsk czeskich.
3 lutego 1919 - zawarcie zawieszenia broni. Czesi zostaja zmuszeni do opuszczenia Cieszyna, Jabłonkowa, Frysztatu .
1919 - pierwsze powstanie.
1920 - drugie powstanie.
1921 - plebiscyt.
1921 - maj- trzecie powstanie.
20 czerwca 1921 - przyłączenie, w wyniku decyzji poplebiscytowych, południowo-wschodniej części Górnego Śląska do Polski.
3 września 1922 - w referendum po stronie niemieckiej pada 9 % głosów za utworzeniem odrębnego kraju górnośląskiego[3]
24 września 1922 - w polskiej części Górnego Śląska odbywają się wybory do Sejmu Śląskiego
11 listopada 1922 - ustanowienie Administratury Apostolskiej Śląska Polskiego przez papieża Piusa XI. Administratura powstała z wydzielenia z diecezji wrocławskiej, podlegała bezpośrednio Stolicy Apostolskiej.
1925 - powstaje diecezja katowicka podległa archidiecezji krakowskiej
1939 - okupacja niemiecka. Przyłączenie polskiej - południowo-wschodniej części Górnego Śląska (Autonomicznego Województwa Śląskiego) do III-ciej Rzeszy.
4 marca 1941 - wprowadzenie Volkslisty
1945 - Górny Śląsk w granicach Polski i Czechosłowacji